Uluslararası Hukuk ve 1915 Olayları Çalıştayı

afis

 

Uluslararası Hukuk ve 1915 Olayları

Tarihin Tartışmalı Dönemlerinin Siyasallaştırılmasına Yönelik Gayretlerin Uluslararası Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi

02-03 Kasım 2021

İstanbul Kültür Üniversitesi

İstanbul Kültür Üniversitesi Ceza Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEHAMER) ile Avrasya İnceleme Merkezleri (AVİM) iş birliğinde 02-03 Kasım 2021 tarihlerinde Şirinevler Yerleşkesi C Blok Konferans Salonu’nda “Uluslararası Hukuk ve 1915 Olayları; Tarihin Tartışmalı Dönemlerinin Siyasallaştırılmasına Yönelik Gayretlerin Uluslararası Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi” konulu çalıştay düzenlenecektir.

Çalıştay Programı
C Blok Konferans Salonu

10:00-10:30
Açılış Konuşmaları 

Prof. Dr. Durmuş Tezcan (T.C.İstanbul Kültür Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Müdürü ve Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Başkanı)
E. Büyükelçi Alev Kılıç (AVİM Başkanı)
Prof.Dr.Dr.h.c.mult. Bahri Öztürk (T.C.İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı)
10:30-13:00 
I. Oturum -Soykırım Suçuna Dair İddiaların Siyasi Nitelikteki Kararlarla Tanınmasının Ülkelerin İç Hukuku ve Uluslararası Hukuk Bakımından Yaratabileceği Etkiler 
Moderatör:
E. Büyükelçi Alev Kılıç (AVİM Başkanı)

Tartışma Temaları

  • ABD Senatosunun Sözde 1915 Soykırımını tanımasının ABD iç hukukunda ve uluslararası hukukta olası etkileri nedir?
  • Bu yöndeki benzer siyasi tasarruf ve uygulamaların artmasının uluslararası teamül hukukuna etki etmesi mümkün müdür? Türkiye bu etkilere karşı hukuken hangi önlemleri alabilir?
  • Almanya ve Fransa gibi ülkelerin 1945 öncesi dönemdeki kimi fiillerini soykırım olarak tanıması ve ilgili devletlerden özür dilemesinin uluslararası hukuk bağlamında 1915 olayları bakımından etkileri olabilir mi? 
  • Senatoların ve devlet başkanlarının belirli bir soykırımı tanımasının hukuki doğurguları ne olabilir. Bu tür siyasi tasarruflar devletin egemenlik yetkisi bakımından sınır aşan tasarruflar mıdır? Bu tasarrufların ülke sınırları ötesinde (“extraterritorial”) bir geçerliliği veya doğurgusu olabilir mi?

13:00-14:00 Öğle Yemeği

14:00-16:30
II. Oturum -Soykırım Suçuna Dair İddiaların Siyasi Nitelikteki Kararlarla veya Kabul Edilen Yasalarla Tanınmasının Uluslararası Mahkemeler Önüne Taşınması İhtimallerinin Değerlendirilmesi 
Moderatör:
Prof.Dr. Hüseyin Pazarcı (Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Tartışma Temaları

  • 1915 olaylarına dair ortaya konulan parlamento kararı, yürütmenin açıklamaları veya yasa çıkarılması gibi siyasi tasarrufların BM Soykırım Sözleşmesinin yorumu veya uygulanması bakımından (özellikle IX. Madde kapsamında) güncel bir uyuşmazlık konusu oluşturması mümkün müdür? 
  • Şayet söz konusu siyasi tasarruflar BM Soykırım Sözleşmesi kapsamında uyuşmazlık konusu teşkil ederse, bu uyuşmazlıklar Uluslararası Adalet Divanına götürülebilir mi? Başka bir yargı merciinin bu uyuşmazlıkta yetkili olma ihtimali var mıdır? 
  • UAD’nin bu yöndeki bir başvuru ile karşılaşması halinde BM Soykırım Sözleşmesinin geriye yürümezliği ilkesi, geçmiş kararlarının da ışığında, usul yönünden yapacağı incelemeye ne şekilde yansır? UAD’nin bu kapsamda ortaya sürebileceği muhtemel görüşlerin etkileri nelerdir?
  • Olası bir başvuruda UAD, tıpkı AİHM gibi, kendisini başvuru konusu ile sınırlı mı görecektir? 
  • Türkiye bu gibi eylemlere karşı hangi hukuki aksiyonları alabilir? 

16:30-16:45 Kahve Arası 

16:45-19:30 
III. Oturum - “Soykırımın İnkârı” Suçunun AİHS’in Normatif Sistemi ve Karşılaştırmalı Hukuk kapsamında Değerlendirilmesi 

Moderatör: Prof. Dr. Sadi Çaycı (Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Tartışma Temaları

  • AİHM ve diğer uluslararası mahkeme kararlarında “soykırımın inkârı” suçuna bakış ne şekilde tezahür etmiştir? Tanımlanan suçunun “ifade özgürlüğü” (Madde 10) ile ilişkisi nasıl değerlendirilmektedir?
  • Nazi Soykırımının reddinin suç haline getirilmesine dair AİHM ve diğer uluslararası mahkeme kararlarının hukuki temelleri nedir?
  • Bu kapsamdaki kararların 1915 olaylarına dair olası davalara etkisi olması muhtemel midir?
  • Karşılaştırmalı hukuk bakımından ‘soykırımın inkârı’ suçuna dair düzenlemeler ve mahkeme kararları ne yönde oluşmuştur? Genel bir yönelimden bahsetmek mümkün müdür?

20:00 Akşam Yemeği
 

Kahvaltı

09:30-12:45
I. Oturum - “Soykırımın İnkârı” Suçunun Teorik Temellerinin Ceza Hukuku Bakımında Değerlendirilmesi 

Moderatör: Doç Dr. Murat Önok (Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Tartışma Temaları

  • Kriminolojik ve kavramsal olarak “soykırımın inkârı” bir suç olarak tanımlanabilir mi?
  • Eğer tanımlanabilecekse suçun maddi ve manevi unsurları nelerdir? Bu suçun tanımlanması ile korunan değer nedir? 
  • Soykırımın inkârı “nefret söylemi” suçunun özel bir şekli midir, yoksa sui generis bir suç olarak mı ortaya çıkmıştır?
  • Tarafımızca 1915 olaylarının maddi unsurlarının bütünüyle ortaya konulmadığı argümanının “soykırımın inkârı” suçu bakımından etkileri ne olabilir? 
  • Öte tarafta uluslararası camiada büyük ekseriyetle hâkim olan maddi unsurların ortaya çıktığı ve 1915 olaylarının soykırım teşkil ettiğine dair görüş karşısında, 1915 olaylarının kesin hükme konu olmadığı ve bu bakımdan herhangi bir de facto inkâr suçu tanımlamanın mümkün olmadığı argümanı muteber midir?


13:00-14:00 Öğle Yemeği

14:00-16:30  
II. Oturum - “Soykırımın İnkârı” Suçunun Teorik Temellerinin Uluslararası Hukuk kapsamında ve İfade Özgürlüğü ile ilişkisi Bakımından Değerlendirilmesi

Moderatör: Dr. Onur Uraz (Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi & AVİM Misafir Araştırmacısı)

Tartışma Temaları

  • Böyle bir suçun tanımlandığı hallerde “ifade özgürlüğü” ile ilişkisi ne şekilde tezahür etmelidir?
  • Bu sorular ile ilintili olarak, kanunilik, geriye yürümezlik vb. temel hukuk ilkelerinin lehimizde ve aleyhimizde doğuracağı sonuçlar ne olabilir?  
  • Ermeni tezlerini destekleyen hukukçular 1968 tarihli “BM Zamanaşımı Hükümlerinin Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçlar Bakımından Uygulanmamasına Dair Sözleşme” dâhilindeki hükümlerin jus cogens nitelikte olduğunu ve bu bakımdan 1915 olaylarına dair geriye yürümezlik argümanlarını ortadan kaldırdığını iddia etmektelerdir. Bu iddia her ne kadar prima facie zorlama ve hukuki temelleri zayıf bir argüman olarak görünse dahi sıklıkla dile getirilmiştir. Bu kapsamdaki argümanlarımız nasıl biçimlendirilmelidir? 
  • Ermenilerin 1915 olaylarını sürekli olarak Yahudi Soykırımı ile bağdaştırmak istemesi ve bunun “inkâr suçu” bakımından etkileri nelerdir? Holocaust’un biricik olduğuna dair argümanlar Türk tezleri bakımından müspet bir doğurgu yaratabilir mi? 

16:30-16:45 Kahve Arası

16:45-19:00 
III. Oturum - “Soykırımın İnkârı” Suçunun özellikle Perinçek Kararı sonrasında verilen AİHM kararları kapsamında değerlendirilmesi

Moderatör: Prof. Dr. Durmuş Tezcan (İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Tartışma Temaları

  • Perinçek kararına günümüzden bir bakış, etkileri ve o günden bugüne değişenler nelerdir?
  • Perinçek kararı sonrasında gelen Drelingas ve benzeri genişletici kararların gerek “Soykırımın İnkârı” suçu gerekse geriye yürümezlik ilkesi bakımından 1915 olaylarına dair olası dava ve mülahazalara etkisi ne olabilir? 
  • Bu bağlamda Drelingas ve Vasiliauskas kararlarının çelişkileri nasıl okunmalıdır?
  • Olası bir içtihat değişimi karşısında atılabilecek önleyici adımlar nelerdir?

19:00 Kapanış Konuşması: E.Büyükelçi Yiğit Alpogan (AVİM Danışmanı) 

Çalıştay Sonu ve Ayrılış
 


Son Güncelleme Tarihi: Pt, 10/02/2023 - 10:42